Ik waar stomverbaosd toen in ’88 leêraor Henk van ’t Willem van Oranje Colleege ùt Wòllek bij men kwaam òndraoge meej ’n heêl berzie aauw munte. Z’ne virtienjaorige leêrling Mourad ha ze gevonde meej z’ne metaoldeetecter. ’t Ging om nie minder es sestig stuks, meêst ùt de Romèènse tèèd, ’nen enkele zelfs aauwer, mer de jongste was nòr men ideej van teege de duuzend nao Christus. Mourad hai ’m verteld dè-tie vur z’ne verjòrdag diejen deetecter ha gekreege van z’n aauwlui en dè-tie d’r ’s zaoterdags dòrnao meej was gòn zúúke bij Plaantloôn, en daor dieje schat ha gevonde. De munte han verpakt gezeete in iets zwarts, meschien van lèèr, mer dè was himmaol ùt mekaare gevalle en dòrrom ha-tie ’t nie bewaord.
Ik kende Henke góéd, want ik werkte jaore meej hum saome bij de aauw boerderij De Fellenoord in Drúúne. ’t Waar op z’n èège nie zoo vremd dè hij meej die dinge nòr men toe kwaam, want hij wies dè’k al bekaant firtig jaor meej archeologie béeezig waar. Mer van munte waar ik slèècht op de hoôgte: dè’s ’n vak op zich en de meense die-t’r wél verstaand van hebbe, noeme d’r èège nuumismaote. Dè klinkt veul dùùrder es men speecialisme: van steêne werktuige van duuzende jaore oud, die ik onder aandere in d’n Dèùn ging zúúke, te bepaole hoe oud ze waare en waorveur ze han gediend.
Ik zaat ’r tòch wel ’n bietje meej, mer ik wo Henke nie teleurstelle. Ik rook èègelek onraod. Wie moes ’r in ’s heemelsnaom oôt meej ’n pòrtemeneej in z’ne zak hebbe geloôpe waor munte van meêr es duuzend jaor verschil in tèèd in zaate? Ik wo d’r ginnen bok meej schíéte, of nou de bokkejaacht wel of nie geoopend was. Dus stuurden ik heêl ’t zòkske mer op nòr d’n dirrekteur van ’t Kooninklijk Penningkabbinet in Leiden, waor ik ’n goei contact meej ha. Ik dekte m’n èège wel tevurre in dur te schrèève dè’k me ginne schatvondst kon vurstelle meej zo’n bizarre saomestelling.
Tíén daog laoter waare ze wir trug. Dr. J.P.A. van der Vin líét weete dè’t om ’n partijke munte ging die in Turkije òn argeloôze toeriste vur dik geld wiere verkòcht. D’n ‘duurste’, ’ne zilvere teetradrachme van Alexander de Groôte, was dan ok zoo vals es m’n kunstgebit; de miste Romèènse en Byzantèènse waare wel echt, mer nie veul wèèrd.
Wè nou gezonge? Ik raoide Henken aon om de munte saome meej Mouradte trug te koome haole; dan konne we’m saome meej de fèète confronteere. Henk was kwaod en Mourad schòmde z’n èège ròt. Hij bekende meteên dè-tie hil ’t spul gekreege hai van ’nen oôme ùt Turkije, en dè-tie ’r intresaant meej ha wille dóén om indruk te maoke op z’n klasgenoôtjes. Henk laas ’m ’s flink de les: hoe dur zen leuges al die belangrèèke meense vur niks d’re tèèd han verdaon, en hij moes z’n excuuses maoke. Dè deej-tie en om ’t nog ’n bietje góéd te maoke gaaf-ie mèn ’ne groôten bronzen Byzantèènse munt van Basilius II (976-1025 nao Christus). Hij zu nou veftien euroo opbrenge, mer ik heb ’m vurrig jaor kedoo gedaon òn ’ne bevriende nuumismaot die zulken aord van dinge verzaomelt. Daor zedde teslòtte vriende veur...
Anton van der Lee (Loons)