Er zijn van die ochtenden dat je blij bent als het gelukt is je kind op school af te leveren. Vorige week was zo’n ochtend. Dochterlief stond te stuiteren naast mijn bed om vijf voor zes. Met al haar liefde had het ook kwart over vijf kunnen zijn, maar dat verlichte het niet. Er leek die ochtend geen land met haar te bezeilen. Of er was met mij geen land te bezeilen, dat kan ook. Laat terug uit Gouda de avond ervoor, te kort geslapen, en weer door moeten. Hèhè, gelukt, ze was op school. Maar ik voelde me naderhand vooral gefaald hebben. Ik was niet geduldig geweest, niet lief: vind je het gek dat ze zo op me reageerde?
Ik vertelde dit verhaal aan de monnik, die mij eens in de maand als mijn geestelijk begeleider ontvangt. ”Heb je er ook om gelachen?” vroeg hij. Niet bepaald. Met een veelbetekende blik boog hij naar voren en zei: ”Twee dingen: je oordeelt over je zelf, maar dat is niet aan jou… En: je bent ook maar een mens”’ Als ik heel werelds hierop zou reageren, dan zou ik zeggen: Hoezo? Wie oordeelt er dan over mij? Hoezo, die motie van wantrouwen dat ik maar een mens ben? Ik moet toch beter kunnen?
Het zijn dit soort antwoorden als van de monnik die me meer van spiritualiteit hebben laten houden. Spiritualiteit is niet zweverig of wereldvreemd. Het helpt je om mens te worden. Echt mens. Met als je krassen, butsen, scheuren, onhebbelijkheden, ongeduld en wat we allemaal nog meer lelijk vinden. Maar als we dat lelijk vinden, dan oordelen we. Maar we zijn nu eenmaal mensen. Allemaal mensen met een hoekje eraf.
Geloof maakt je geen perfect mens. Het helpt je juist om met je imperfectie om te gaan. Om de lat lager te leggen, het beeld van jezelf niet te hoog te maken, en al helemaal niet te denken dat de wereld om jou draait. Je bent ook maar een mens.
Hierdoor ben ik anders naar Jezus gaan kijken. De traditie vertelt dat God in Jezus mens werd. Maar het was niet dat hij in als zijn perfectie moest laten zien hoe het wèl moest. Nee, hij leert ons om te gaan met alles wat niet perfect is, waar onrecht wordt gedaan aan mensen, waar ze worden weggezet, gecanceld worden, omdat ze niet perfect zijn. Of waar we dat bij onszelf doen…. Jij lieve mens, bent ook maar eens mens. Met een hoekje eraf. Of met een kras. Soms komt het er een beetje rot uit bij ons, zullen we maar zeggen.
Is al dat onvolmaakte dan gewoon oké? Nee, natuurlijk niet. Maar doordat je dat onder ogen leert zien, word je geen onmens. Juist niet. En ga je andere mensen ook niet als onmensen zien. Mens worden betekent ook altijd een mens zien in een ander. Zelfs in je vijanden. Waarom zou je meer zijn dan een ander? Niet omdat jij slecht bent, maar omdat je ook maar een mens bent. Dat zou ons samen moeten brengen.
En wist je dat de bekendste spirituele denkers vaak ook de meest onmogelijke mensen waren? Ja joh, sommigen hadden hun tijdgenoten graag achter het behang geplakt, als ze niet zulke schitterende boeken schreven. Het stelde me weer gerust. Wat dat betreft bevind ik me dus toch in goed gezelschap.
Dominee Otto Grevink is predikant voor Kaatsheuvel en de Efteling, Sprang-Capelle en Waspik vanuit De Brug, en pionier bij Zin op School in Waalwijk en bij De Plaats op Ameland. Reacties zijn welkom op ottogrevink@gmail.com.