Al is in Kaatsheuvel dan wel veel monumentaals verdwenen, toch zijn er vaak nog kleine elementen over die herinneren aan de rijke historie van ons kerkdorp. Kleine monumentale elementen waar je misschien dagelijks wel voorbij loopt of fietst en in al die jaren nog nooit hebt opgemerkt, maar wel een stukje van de Kaatsheuvelse historie vertellen. De komende weken zullen we in De Duinkoerier aandacht besteden aan deze kleine historische elementen. Vandaag is dat de kelder van de voormalige Duitse kantine in de MASt.

Wie de pers de afgelopen week enigszins heeft gevolgd, kon al wel raden waar mijn artikel deze week over zou gaan, namelijk de blootlegging van de kelder van de voormalige Duitse kantine aan de Horst in Kaatsheuvel. Het is een van de restanten van het voormalige munitiecomplex de MASt (Munitions Ausgabe Stelle) dat zich uitstrekte vanaf de Horst tot ver in de Loonse en Drunense Duinen en een omvang van circa 75 hectare bedroeg. Het munitiecomplex diende als bevoorrading van de Duitse vliegtuigen die waren gestationeerd op het vliegveld bij Gilze-Rijen. De Duitse bezetter had bewust voor deze plaats in de omgeving van Kaatsheuvel en Loon op Zand gekozen, omdat het bosgebied beschutting gaf en niet te dicht bij het vliegveld was gelegen. Dit laatste zodat bij een bombardement op het vliegveld ook niet alle munitie de lucht in zou gaan.

De kelder werd blootgelegd aan de oostkant van attractiepark de Efteling aan de Horst, de parallelweg naast de N261. De betreffende gronden zijn een aantal jaren geleden gekocht door de Efteling van de gemeente Loon op Zand om het attractiepark aan die zijde uit te breiden. Nu wil men daar een hekwerk plaatsen om de oostelijke ontwikkeling van het park daar mogelijk te maken. Bij de voorbereidingen ervan kwam de kelder van de voormalige Duitse kantine tevoorschijn. Uit kaarten van de verzetsgroep André uit Sprang-Capelle was al wel duidelijk wat er allemaal op het munitiecomplex aanwezig was. Het was echter wel een grote verrassing toen de archeologen van BAAC, die in opdracht van de Efteling het gebied onderzochten, de kelder ontdekten die nog uitzonderlijk goed bewaard was gebleven. Zelfs de stenen trap die van buitenaf naar beneden in de kelder leidde was nog aanwezig en aan de binnenzijde was duidelijk te zien waar de trap naar de kelder vanuit de kantine had gezeten. De Duitsers die op het complex verbleven hadden allerlei faciliteiten tot hun beschikking, zoals een zwembad, een wasplaats, barakken, sportvelden en vanzelfsprekend een kantine. Deze kantine was een langgerekt gebouw en was niet aangesloten op elektriciteit. De kelder diende om de goederen koel te houden. Na de oorlog bleef de kantine behouden. Hij werd na de bevrijding ter beschikking gesteld aan de familie Vugts van wie het café, dat in de omgeving van de MASt lag, door oorlogsgeweld was vernield. In oktober 1946 kwam er echter een verzoek bij de gemeente binnen van J. de Nijs uit ’s-Gravenhage, die oorspronkelijk uit Kaatsheuvel afkomstig was, die het gebouw graag wilde verwerven voor het geven van cursussen in volksdans, volkszang, spel en muziek, uitgaande van de Brabantse schoonheidsbeweging ’De Vlam’, waarvan hij de leider was. Het gemeentebestuur besloot echter aan het Ministerie te verzoeken het gebouw, dat als ’oorlogsbuit’ was aangemerkt, toe te delen aan de gemeente, zodat die het dan aan de familie Vugts, als oorlogsslachtoffer, definitief ter beschikking kon stellen, hetgeen geschiedde. De familie Vugts zou de tot café omgebouwde kantine, in de volksmond ’moffenzaaltje’ genoemd, tot 1951 blijven exploiteren tot café de Efteling werd gebouwd.

Inmiddels zijn de restanten van de kelder van de voormalige Duitse kantine afgedekt en hopelijk besluit de gemeente dat ze bewaard dienen te blijven voor het nageslacht, zodat wij dit deel van de historie niet vergeten.

Hopelijk dat u voortaan op uw wandeling of fietstocht aandacht besteed aan de kleine historische elementen die het verhaal van ons kerkdorp Kaatsheuvel levendig houden. Ze zijn in ieder geval de moeite waard om te bewaren. Iets waar heemkundekring De Ketsheuvel zich voor inzet. Word ook lid en meldt u aan via www.deketsheuvel.nl.

Kees Grootswagers, lid heemkundekring De Ketsheuvel