Het is niet zo’n sexy onderwerp: zwerfafval. Toch was het café in de Cultuurmakerij op maandagavond 25 september goed gevuld met geïnteresseerden die zich lieten inspireren door de twee sprekers: Elisah ’Zero Waste Nederland’ Pols en Jan ’PlasticPeukMeuk’ Daamen. Die betoogden dat voorkomen ook qua afval beter is dan genezen. En waar is toch die glazen, hervulbare melkfles gebleven?

In het publiek zaten ambtenaren, politici, mensen van de SDG Lokaal Oosterhout en een heleboel ZAP’pers. Burgemeester Buijs opende de avond. Hij was vol bewondering voor die ZAP’pers. “Het is toch onvoorstelbaar wat voor troep mensen allemaal achterlaten,” zei hij. En het oprapen van een peukje is bepaald geen peulenschil. Sommige ZAP’pers gaan gezellig met hun kinderen afval rapen, want jong geleerd is oud gedaan.

Pannetje friet

Eerste spreker Elisah Pals uit Breda begon met het vragenspelletje ‘hoedje op hoedje af’. Niet geheel verrassend, bleken er al veel gemotiveerde afvalscheiders in de zaal te zitten die ook vaak hun eigen thermoskan meenemen, maar nog geen katoenen broodzak. Dus toen was iedereen af. Elisah heeft wel zo’n broodzak; sinds 2015 leeft zij zoveel mogelijk afvalvrij. Zo haalt ze friet in haar eigen pannetje en brengt ze kapotte spullen naar het repair café. Ze startte Zero Waste Nederland, een platform met duizenden volgers met handige tips om afval tegen te gaan. Als psycholoog weet Elisah dat je met gedragsverandering pas resultaat bereikt. “Het heeft geen zin om te blijven dweilen met de kraan open. Die kraan moet dicht,” zei ze. “We moeten voorkomen dat afval ontstaat.” Nieuwe wetgeving om plastic bekers en frietbakjes tegen te gaan, is mooi maar ook de consument moet zijn verantwoordelijkheid nemen.

Peukenbos

Op LinkedIn noemt Oosterhouter Jan Daamen zich Zwerfafvalpakker. Zes jaar geleden werkte hij bij accountantskantoor Baker Tilly. Tot hij zich tijdens zijn wandelingen aan zwerfvuil ging ergeren en hij erachter kwam dat hij gelukkiger wordt als hij daartegen iets doet. Nu ruimt hij peuken op, want daar zit plastic in dat in het milieu terecht komt. Maar Jan wordt nog blijer als hij dit probleem bij de bron aanpakt. Daarom voert hij ook actie om filtersigaretten te verbieden. Daarnaast vertelde Jan over de nationale actie PlasticPeukMeuk op 1 juli jl. toen er in Oosterhout 10.000 peuken werden opgeraapt. Die worden verzameld voor het peukenbos, een kunstwerk bestaande uit 500.000 peuken, van kunstenares Angelina Kumar.

Maar het allerbelangrijkste is het voorkomen van afval. Daar waren de twee sprekers het wel over eens. De vraag tijdens het panelgesprek was of 0 kg restafval in 2050 haalbaar is. Afvalcoach Karin had er een hard hoofd in en Elisah wilde dan echt minder onzinverpakking. Jan zag wel mogelijkheden: “Met zijn allen hebben we economische macht, ” zei hij. Een dame uit het publiek opperde de comeback van de hervulbare glazen melkfles. Als we daarvoor met zijn allen de barricaden opgaan, lukt dat vast.

CC (foto: Jan Daamen)